16-11-2020 | Ecologie
In het artikel Vleermuisonderzoek hebben wij verteld over onze ecologen die gedurende de zomer druk bezig waren met onderzoek naar vleermuizen. Omdat vleermuizen voornamelijk in de nacht actief zijn (nét na zonsondergang en nét voor zonsopgang), zijn onze ecologen heel wat nachten op pad geweest om met een batdetector en warmtecamera vleermuizen te spotten. In dit artikel vertellen zij hoe deze werkzaamheden worden uitgevoerd en welke andere dieren zij 's nachts ook op pad zien gaan.
Voor het spotten van vleermuizen zijn een batdetector en een warmtecamera onmisbaar. Met de batdetector worden de ultrasone geluiden die de vleermuis produceert om te navigeren, opgenomen en hoorbaar gemaakt voor het menselijk oor. Elke soort maakt zijn eigen specifieke geluiden, te herkennen aan de hoogte en het verloop van de frequenties. Deze patronen worden zichtbaar aan de hand van een sonogram. Met de opname kan zo de soort bepaald worden.
Vleermuizen maken niet alleen ultrasone geluiden, maar ook ‘sociale geluiden’. Deze sociale geluiden hebben een lagere frequentie en zijn door mensen met een goed gehoor (vooral jongeren) te horen. Een voorbeeld van sociale geluiden is de baltsroep van de gewone dwergvleermuis. Als je deze sociale geluiden van vleermuizen hoort, dan weet je dat je gehoor nog prima functioneer. Een gratis gehoortest dus! Naast de batdetector wordt ook gebruik gemaakt van de warmtecamera waarmee de vleermuizen in het holst van de nacht nog zichtbaar zijn. Zo kan inzichtelijk worden gemaakt of en hoe vleermuizen gebruikmaken van het landschap en waar bijvoorbeeld een verblijfplaats of een foerageergebied aanwezig is.
Vleermuizen zijn echter niet de enige dieren die 's nachts in de weer zijn. Met behulp van de warmtecamera worden ook andere dieren voor onze ecologen zichtbaar in het donker. Zo worden er regelmatig muizen gehoord tussen de vegetatie, die vervolgens met de warmtecamera te observeren zijn. Ook egels worden vaak ’s nachts gezien. En wanneer er even geen muizen of egels in de buurt zijn, wordt het bos snel gescand met de warmtecamera. Slapende vogels in bomen vallen ineens duidelijk op. Weggedoken boomkruipers en roodborstjes in scheuren van bomen worden op de camera heldere witte stippen. Het valt niet altijd mee om te ontdekken welk dier er door de warmtecamera gezien wordt. In sommige gevallen is het echter wel heel duidelijk, bijvoorbeeld wanneer de plaatselijke buurtkat luid spinnend in beeld verschijnt. Daarnaast is de warmtecamera niet altijd nodig. In de schemering is het vaak al licht genoeg om de hazen voorbij te zien hopsen. Niet alleen tijdens de inspectie wordt nachtelijk leven waargenomen. Ook op de heen- of terugweg naar de locatie worden midden in de nacht nog weleens waarnemingen gedaan. Zo vloog er op een keer een kerkuil over en werd een andere keer een vos gespot die door het schijnsel van de koplampen liep. Met behulp van de warmtecamera kon deze nog een stukje gevolgd en gefilmd worden! In het bovenstaande filmpje is een selectie te zien van onze waarnemingen met de warmtecamera.
Wilt u meer weten over vleermuisonderzoek door onze ecologen? Of bent u benieuwd naar andere werkzaamheden van onze ecologen? Kijk dan bij ons werkgebied Ecologie.
Heeft u vragen? Neemt u dan vrijblijvend contact met ons op. Wij zijn u graag van dienst!
Meer weten over onze ecologische werkzaamheden? Stuur Jan Janse een bericht